Chociaż biologicznie należący do rodziny nanerczowatych Anacardiaceae rodzaj mango obejmuje ponad sześćdziesiąt gatunków, to w praktyce, mając na myśli słodki jadalny owoc mango, mówimy o jednym tylko gatunku: Mangifera indica – mango indyjskie. To wysokie, wiecznie zielone drzewo, występujące w stanie dzikim na terenach północnych Indii, Nepalu i Bangladeszu rodzi aromatyczne owoce wykorzystywane przez człowieka od tysięcy lat. Wzmianki o drzewach mangowych można znaleźć w starożytnych indyjskich źródłach historycznych i religijnych. Przez wyznawców hinduizmu drzewa te uważane są za święte i otaczane szacunkiem.

Owoc mango uznawany jest za narodowy owoc Indii. Uprawy mango prowadzi się tutaj od tysiącleci i przez ten czas owoc ten doczekał się niezliczonej ilości odmian. Można ich dziś wyróżnić prawie tysiąc, z których tylko niewielki procent znany jest w całym kraju, niekiedy są to odmiany bardzo lokalne, uprawiane tylko na niewielkim obszarze.
Część odmian mango, zwłaszcza półdzikich, charakteryzuje się mocno żywicznym zapachem i posmakiem. O wartości dobrego deserowego mango decyduje słodycz, pełność smaku i brak wyraźnej żywiczności w aromacie oraz miękki pozbawiony włókien miąższ.

Oprócz typowego zastosowania jako owoc deserowy powszechnie wykorzystuje się mango w formie niedojrzałej. W kuchni indyjskiej jest to popularny środek zakwaszający, mielony suszony owoc mango stanowi przyprawę zwaną amchur. Z kwaśnego zielonego mango wytwarza się różnego rodzaju przetwory: sałatki, chutneye i pikle.

Indie są największym na świecie producentem mango, uprawy zajmują ponad 2 mln ha, a roczna produkcja owoców wynosi ponad 15 mln ton, co stanowi ponad 40% produkcji światowej. Niestety owoce mango są nietrwałe i nie nadają się do długiego przechowywania, co powoduje, że eksport stanowi tylko niewielki ułamek indyjskiej produkcji i na tym polu Indie ustępują innym światowym producentom. Szansą na wykorzystanie potencjału jest rozwój przemysłu przetwórczego i sprzedaż za granicą owoców w postaci pulpy bądź koncentratu.

Owoc mango nie tylko jest smaczny, ale również bardzo zdrowy. Stanowi doskonałe źródło witamin: A, B, C i E, kwasu foliowego, żelaza, potasu i magnezu. Spożywanie mango pomaga utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi i poziom cholesterolu, korzystnie wpływa również na sprawność seksualną. Należy pamiętać, że choć skórka mango może być spożywana (pomimo że twarda i niesmaczna, uważana jest za szczególnie bogatą w cenne dla zdrowia związki), to znajduje się w niej pewna ilość substancji będącej silnym alergenem (ang. urushiol). U wrażliwych osób może ona spowodować alergię kontaktową.

Oto kilka z najbardziej znanych i szanowanych odmian indyjskich:

alfonso – uznawane za najbardziej cenną indyjską odmianę, określane jest „królem mango”. Nazwane zostało na cześć portugalskiego żeglarza i generała Afonso de Albuquerque. To właśnie Portugalczycy upowszechnili w Indiach metody szczepienia drzew mango, dając początek wielu cennym odmianom tego owocu. Dojrzałe mango alfonso ma skórkę żółto-pomarańczową, charakteryzuje się miękkim, kremowym, słodkim i pozbawionym włókien miąższem, o delikatnym miodowym aromacie. Odmiana wywodzi się z Goa, jednak obecnie za najlepsze uznaje się alfonso pochodzące z Maharasztry.

kesar – jeżeli alfonso jest królem, to ten stosunkowo niewielki pochodzący z Gudżaratu owoc w pełni zasługuje na miano „królowej mango”.  Dojrzały owoc ma żywożółtą barwę, a miękki aromatyczny miąższ bez włókien przybiera kolor szafranu (słowo kesar w hindi oznacza szafran). Smak opisywany jest jako idealny balans kwaśności i słodyczy. Gudżarackie mango kesar znajduje się w rejestrze produktów o Chronionym Oznaczeniu Geograficznym.

badami – uprawiane głównie w południowych Indiach, stosunkowo trwałe, bardzo słodkie, najlepiej smakuje schłodzone. Pod żółtą skórką kryje się kremowy miękki miąższ bez włókien i płaska pestka.

imam pasand (himayath) – stara odmiana mango wywodząca się z południa Indii. Owoce są duże, podłużne  o zielonej przechodzącej w żółtą skórce. Bardzo smaczny i niezwykle aromatyczny aksamitnie miękki żółty miąższ bez włókien, w smaku idealnie zrównoważona słodycz i kwaskowatość.

totapuri – wielokolorowy owoc o charakterystycznym kształcie przypominającym papużkę (tota w języku hindi oznacza właśnie papugę) uprawiane na południu Indii, głównie przetwarzane na pulpę. Niedojrzałe mango totapuri wykorzystuje się w różnych rodzaju sałatkach – jedzone jest tradycyjnie z solą i chili.

dasheri – chluba stanu Uttar Pradesh. Mówi się, że odmiana ta pojawiła się w osiemnastym stuleciu w ogrodach nawabów Lucknow. Żółte podłużne owoce, według wielu dorównujące smakiem słynnym alfonso.

mallika – stosunkowo młoda odmiana mango – niewielkie drzewo nadające się świetnie do przydomowych ogródków rodzi podłużne dość trwałe owoce o bezwłóknistym aromatycznym słodkim miąższu z wyczuwalną nutą cytrusa.

mulgua (malgova) – czasami określane jako „alfonso południowych Indii”. Mogące osiągać wagę nawet 3 kilogramów owoce o owalnym kształcie pod zieloną skórką (w dojrzałych owocach przechodzącą w żółtą bądź czerwoną) kryją kremowożółty, bardzo soczysty, aromatyczny miąższ i niezbyt dużą pestkę.

Pamiętajmy, że przy wybieraniu mango kierujemy się przede wszystkim nosem. Dojrzały owoc mango powąchany przy ogonku powinien pachnieć – intensywny, słodki zapach gwarantuje pyszny aromatyczny miąższ. Należy uważać na mango pachnące terpentynowo – albo są niedojrzałe i potrzebują jeszcze nieco czasu, albo po prostu ta odmiana będzie smakowała żywicznie.

Uwaga: Reklamowane jako cudowny środek na odchudzanie „afrykańskie mango” nie ma nic wspólnego z owocem mango. Irvingia gabonensis, bo tak ta roślina się nazywa, pochodzi z Afryki i jej owoce przypominają kształtem owoc mango  – stąd nazwa.