Dosa (dosai, po polsku również dosza)- delikatny, kruchy naleśnik przygotowywany z ryżu i fasoli urad dal to bez wątpienia jedno z najbardziej popularnych dań kuchni południa Indii. Jedzona jest w większości indyjskich domów w towarzystwie sambaru lub rozmaitych chutneyów bądź jako masala dosa – z nadzieniem przyrządzanym z ziemniaków. Z ciasta, z którego przygotowuje się naleśniki dosa, wytwarza się również śniadaniowy przysmak południowoindyjskiej kuchni – idli, gotowane na parze białe puszyste placuszki.
Podstawowa wersja dosy wytwarzana jest z przefermentowanego ciasta z ryżu i urad dal. Przepis na taki naleśnik wydaje się być prosty, jednak to, co dla indyjskich gospodyń jest rutyną, staje się czasami niemałym wyzwaniem dla przygotowujących dosy amatorów indyjskiej kuchni mieszkających poza Indiami. Kluczem do sukcesu jest bowiem udana fermentacja ciasta – spontaniczny proces zachodzący zazwyczaj bardzo energicznie w klimacie południowych Indii, przy wysokiej temperaturze i wilgotności powietrza za sprawą występujących naturalnie na składnikach oraz w powietrzu mikroorganizmów (bakterii i drożdży). W warunkach klimatu umiarkowanego proces ten jest z oczywistych względów wolniejszy i dobre przefermentowanie ciasta bywa niekiedy trudne.
Chociaż proces przygotowania naleśników dosa jest czasochłonny, gdyż wymaga kilkugodzinnego namaczania produktów, a potem fermentacji, mogącej trwać nawet kilkanaście godzin, to mimo wszystko zachęcam do eksperymentów.
Zamieszczam wskazówki znalezione na różnych forach internetowych, jak sobie radzić, aby zmusić „oporne” ciasto do pracy w chłodniejszych warunkach klimatycznych.
- 2 szklanki ryżu (raczej nie basmati - może być parboiled)
- pół szklanki łuskanej fasoli urad dal (ziarna nie powinny być przepołowione)
- półtorej łyżeczki soli
- pół łyżeczki nasion kozieradki
- Ryż płuczemy, zalewamy wodą i zostawiamy do namoczenia na 6-8 godzin
- Urad dal płuczemy, zalewamy wodą w oddzielnym naczyniu (woda powinna sięgać kilka cm powyżej fasoli), dodajemy nasiona kozieradki, zostawiamy do namoczenia.
- Namoczone ryż i urad dal blendujemy partiami (osobno) na gładką masę, dolewamy w miarę potrzeby wodę, w której moczył się urad dal, chcemy uzyskać konsystencję gęstego ciasta naleśnikowego.
- Masę przelewamy do dużego naczynia (pod wpływem fermentacji w idealnym przypadku powinna zwiększyć objętość dwukrotnie), dodajemy sól, mieszamy przez około minutę ręką.
- Przykrywamy ściereczką, pozostawiamy do przefermentowania w temperaturze powyżej 25 stopni - patrz wskazówki poniżej.
- Kiedy ciasto jest przefermentowane (powiększyło swoją objętość, na powierzchni widoczne są drobne bąbelki - może to trwać nawet 12-15 godzin), dodajemy trochę wody, aby uzyskać konsystencję ciasta na naleśniki.
- Rozgrzewamy dużą patelnię, powierzchnię przecieramy kawałkiem papieru zwilżonego olejem.
- Na środek patelni wylewamy chochlą porcję ciasta, po czym delikatnie, spiralnym ruchem od środka do zewnątrz rozprowadzamy chochlą ciasto po patelni.
- Smażymy, aż powierzchnia naleśnika zbrązowi się (około 3 minut), skrapiamy naleśnik klikoma kroplami oleju, możemy na chwilę odwrócić i przysmażyć drugą stronę, lecz jeśli ciasto rozprowadzone jest odpowiednio cienko, nie jest to konieczne.
- Do namoczenia ryżu i urad dal nie używamy wody chlorowanej.
- Do miksowania fasoli urad dal dodajemy wodę, w której fasola się moczyła.
- Składniki do blendowania powinny być w temperaturze pokojowej.
- Po połączeniu masy ryżowej z fasolową mieszamy wszystko ręką.
- Optymalna dawka soli do fermentacji to pół łyżeczki na 1 szklankę suchego
składnika, dosalamy ewentualnie po przefermentowaniu.
- Sól nie powinna być jodowana.
- Optymalna temperatura fermentacji to około 30 stopni, aby taką uzyskać,
możemy włożyć masę do wstępnie nagrzanego (wyłączonego) piekarnika. Inna
metoda to zostawienie włączonego światła w piekarniku (żarówka będzie
ogrzewać wnętrze piekarnika) lub włożenie na dół piekarnika garnka z gorącą
wodą (dodamy ciepła i trochę wilgoci).
- Masa nie może być szczelnie przykryta, nakrywamy ją ściereczką.
Zachowanie w lodówce odrobiny przefermentowanego ciasta jako "starteru" ułatwi i przyspieszy przygotowanie następnej porcji naleśników.
Smacznego!
Uwaga: W sklepach z indyjskimi składnikami można kupić gotowe mieszanki do idli i dosy. To mieszanina mąki ryżowej i mąki z urad dal – wymaga rozrobienia wodą i przefermentowania.
Tradycyjne dosy podawane w indyjskich restauracjach mają średnicę ponad 30 cm. Mogą być podawane zwinięte w rulon lub złożone w formę stożka.
Jestem w szoku to wygląda na prawdę fantastycznie, tak bardzo delikatny, jestem ciekaw czy to się w jakiś sposób nie kruszy? Nie łamie? Będę musiał kiedyś spróbować i poeksperymentować w kuchni, moja wiedza skończyła się na zwykłych naleśnikach a tu takie cuda, dzięki za pomysł.
Pozdrawiam serdecznie
Na świeżo jest delikatny i jednocześnie kruchy, po pewnym czasie trochę mięknie, robi się lekko „oklapły”. Trzeba jeść świeże i ciepłe.
I ja jestem pod wrażeniem tych naleśników. Człowiek cały czas się uczy, jakie pyszności oferują różne kuchnie. Myślę, że i ja spróbuję wyczarować to cudo. Gdzie mógłbym kupić fasolę urad dal? Prawde mówiąc pierwszy raz się (chyba) z nią spotykam 😉
W internecie można znaleźć parę sklepów z przyprawami i egzotycznymi dodatkami.
Fantastyczne 🙂 Ja chyba jednak nie mam cierpliwości do takich cudów…
Uwielbiam placki dosa 🙂 Wygladaja i smakuja lepiej niz te, ktore jadlam w restauracji 🙂 Gratuluje swietnej strony 🙂
Oceniam na 5
czy pomieszanie maki z ciecierzycy i ryzowej da ten sam smak?
Niezupełnie, ciecierzyca ma trochę inny smak niż urad dal. Jednak dosę można zrobić również z mąki z ciecierzycy – jest to wtedy tzw. „channa dosa”.
wspanialy przepis,fasolka urid jest b. bogata w wartosciowe bialko-szczegolnie wazne dla miesni i ogolnej tezyzny i energii w ludzkim ciele.
wlasnie zjadlam ugotowany urid dal z warzywkami(marchewka,pietr.seler,ziola)PYCHA! i zaraz sie biore za przygotowywanie dosha. odzywiam sie wedlug diety dr.mozzi(italia),czyli wg.grupy krwi,gdzie fasola jest po rybach,miesie- nr.3,zadnych mlecznych produktow(mleka,yogurtow,serow..) potem warzywa,orzechy…. zadnego glutenu-wiec zboza takie jak -quinoa,amaranthus,kasza grycz.kukurydza,ryze….zalezy tez jaka masz grupe krwi(A,B,0,AB) jesli chcesz wiecej info. napisz do mnie na skypie; margitsy108 W 5 miesiecy schudlam az 17 kg!az do nieuwierzenia,gdyz chudlam jedzac bez wazenia produktow…Polepszyly mi sie stawy,umysl-pamiec,sklad krwi,oczyscila mi sie tez bez zadnych terapii watroba i tarczyca(Hashimoto)Medytuje tez w Sahaja Yoga,co tez wspomaga caly moj chem.fiz.i energet.system.pozdrawiam atorke przepisu i wszystkich fanow tej pieknej inter.str.
ryż moczymy kilka godzina a potem blendujemy a urad dal też moczymy jakiś czas i blendujemy czy namaczamy i blendujemy ?
Moczymy tak jak ryż, przez kilka godzin w oddzielnym naczyniu.
Też odchudziłam męża o 18 kg. W pandemii. Wystarczyło wykluczyć firmowe obiadki i dodać ruch. Dieta ma być zbilansowana, bez gotowców, fastfoodu i cukru. Każda dieta wykluczająca niesie ryzyko niedoborów. Jedyne, z czego można zrezygnować bez takich obaw, to mięso. Ja nie jem też glutenu, ale to z powodu celiaki. Kto jej nie ma, czy nie cierpi na alergię na gluten, nie powinien jej wykluczać z diety. Chyba, że ma z tego powodu też jakieś problemy jelitowe. Reszta restrykcyjnych diet to ściema. A głodówki, to pierwszy krok do otyłości. Głodny organizm zarejestruje bowiem, zaraz po jej zakończeniu, kiedy dostarczymy mu pierwszy pokarm, że musi odłożyć jego cześć na później, aby mieć z czego czerpać zapasy, jak kolejny raz odmówimy mu dostarczenia energii
.
Dzień dobry 🙂 czy trzymasz to ciasto w lodówce potem? Jak długo? Bo sobie czasowo źle obliczyłam i koniec fermentacji będzie wieczorem, więc słaba pora na jedzenie…. 😱🤣
Czas fermentacji nie jest stały i zależy od wielu czynników. Na pewno nie zaszkodzi, jak postoi sobie dłużej.